Dit zijn de vooroordelen over zzp’ers

De Volkskrant schrijft een magazine vol over zzp’ers, met als ondertitel ‘Een speciale aflevering over de stille kracht op menige werkvloer.’ Het artikel van Sheila Sitalsing springt eruit, en krijgt op social media veel bijval. In mooie rake zinnen ontkracht ze de vooroordelen over zzp’ers die er leven. Lees je mee?

Lekker in je pyjama

Het essay krijgt de titel ‘Holadijee, leve de zzp’ mee. Alsof het leven als zzp’er een aaneenschakeling van vrolijkheid is. Lekker de hele ochtend in je pyjama, en dan daarna haverlattes drinken bij de Coffee Company. Of languit op de bank liggen mijmeren en dat dan werk noemen. Sitalsing ontkracht dit vooroordeel meteen en schrijft: ‘Terwijl: de zzp’er staat doorgaans op een bouwsteiger. Rijdt vracht rond. Trekt hulpbehoevende ouderen steunkousen aan. Trekt rotte kiezen. Bezorgt pakketjes…’

Goed verdienen

Ken je het vooroordeel dat mensen zzp’er worden vanwege de belastingvoordelen? Denk zelfstandigenaftrek, MKB-winstvrijstelling. De schrijfster haalt het CBS aan om te laten zien dat zelfstandigen in doorsnee minder verdienen dan mensen in loondienst. Dus…

Risicozoekers

Zzp’ers sparen niet, bouwen geen buffers op voor slechte tijden en halen hun neus op voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Dat is het vooroordeel van iedereen die nu, verwijzend naar de run op de Tozo (de coronahulplijn voor zzp’ers), roept dat ‘als het een beetje had gespaard, er nu niets aan de hand was geweest’. Sitasling rekent vervolgens voor dat een goed dekkende particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekering niet te betalen is. Ze haalt het advies van de commissie Borstlap erbij, met daarin het pleidooi voor een verplichte publieke basisverzekering voor alle zelfstandigen. Een advies met op zich een goed uitgangspunt, maar dat volgens ons niet de oplossing is. 

Alleen de leuke dingen

Deze is vooral gericht op de zorg-zzp’ers. Want ‘zij’ treden uit dienst om terug te keren als zelfstandige, maar nu zonder de administratieve rompslomp, onmogelijke diensten en met een betere vergoeding. Sitalsing schrijft: ‘Jarenlang was de grote klacht in de zorg dat het personeel onderbetaald en overvraagd was…Dus ging het zorgpersoneel het dan maar in godsnaam zelf regelen.’ Door zzp’er te worden, want van het ziekenhuis kwam de verbetering niet. 

Ondermijnen het collectieve stelsel

Ander leuk vooroordeel: zzp-ers ondermijnen het collectieve sociale stelsel. Want ze vallen buiten de collectieve regelingen voor als het werken even niet gaat. En betalen daar niet aan mee.
In het essay worden vervolgens vooral de zzp’ers aangehaald die wél heel graag mee willen doen, maar simpelweg niet kunnen. Omdat er in hun branche geen vaste banen zijn. Omdat werkgevers alleen maar met flexibele krachten willen werken. Of omdat ze via platforms hun diensten aanbieden en daarvan afhankelijk zijn. 

De suggestie van Sitalsing dat het hier om een systeemfout gaat, blijft op social media niet onopgemerkt. De collectieve voorzieningen trekken een scheidslijn tussen flex en vast. Terwijl de scheidslijn zou moeten liggen tussen mensen die wel voor zichzelf kunnen zorgen en mensen die dat niet kunnen. ‘Dragen naar vermogen’, schrijft iemand op LinkedIn. En een ander: ‘Praten we niet gewoon over m e n s e n met dromen en ambities die ze willen realiseren op de manier die het beste bij hun past (loondienst of zelfstandige)?’

Vrijheid blijheid?

‘Zzp’ers achten zich ondanks alles gelukkiger, vrolijker, blijer en vrijer.’ Blijer en vrijer dan de loonslaaf bedoelt Sitalsing en geeft vervolgens zelf het antwoord: ‘Ja, dát is heel erg waar.’

Zo waar, dat we ook graag onze eigen keuzes willen maken als het gaat om buffers voor onzekere tijden. Bijvoorbeeld door SharePeople te kiezen als alternatief voor die onbetaalbare arbeidsongeschiktheidsverzekering. Wel betaalbaar, flexibel en snel geregeld.