Ja-knikker, zeg eens nee

Waarom ben jij voor een leven als zelfstandige gegaan? Omdat je heel goed bent in je werk? Omdat zzp’er zijn het mooiste beroep is dat er is? Omdat je veel geld mee kunt verdienen? Of omdat je van je hobby zo je werk hebt kunnen maken?

Zwembroekzpp’er

Voor mij is het antwoord een combinatie van bovenstaande antwoorden (al word ik er zeker niet rijk van). Dat maakt dat ik elke ochtend met plezier begin met werken, en ‘s avonds met plezier nog wat werk verzet en ik zelfs heb overwogen ‘zwembroekzzp’er’ te worden.
Dat werkplezier is blijkbaar ook een valkuil. Want wat als je in je enthousiasme altijd maar ‘ja’ zegt tegen klanten? Dan word je een ‘ja-knikker’ zoals ik, met alle gevolgen van dien.

Geen nee: de zzp’er als ja-knikker

Zoals ik al aangaf is enthousiasme een belangrijke reden om geen ‘nee’ te zeggen. Hoe meer tijd ik immers aan mijn hobby kan besteden, hoe beter het is. Toch zijn er nog meer redenen om een ‘ja-knikker’ te zijn.
Zo zijn veel zzp’ers klantgericht. Heel klantgericht. Té klantgericht (dat kan!). Dat betekent dat ze hun eigen ideeën, principes en algemene voorwaarden opzij zetten om de klant tevreden te houden. En dus zeg je wéér ‘ja’ terwijl je liever ‘nee’ had gezegd.
Daarbij vinden veel mensen ‘nee’ zeggen eng. Tegenover klanten, hun schoonouders of zelfs hun kind (“oké, nog één snoepje dan”). De angst? Ruzie, negatieve consequenties of het gevoel dat de ander ons niet meer mag of is teleurgesteld.
Tot slot zijn we bang om inkomsten te laten liggen. Een gerechtvaardigde angst als zelfstandige, omdat het aantal facturen deels samenhangt met het aantal keren dat je ‘ja’ (of ‘nee’) verkoopt.

De gevolgen van ‘ja’ blijven zeggen

Toch kan ‘ja’ blijven zeggen vervelende gevolgen hebben. Bijvoorbeeld als je veel meer tijd aan een opdracht besteedt dan je betaald krijgt. Dat kan je ‘service’ of ‘klanttevredenheid’ noemen, maar je hebt gewoon recht op een inkomen naar verrichte arbeid.
Daarbij leidt altijd maar ‘ja’ zeggen niet per se tot (meer) tevreden klanten, zeker niet als je daardoor niet de tijd hebt om kwaliteit te leveren. Beter een paar (goede) klanten op hun wenken bedienen, dan haastklussen met ontevreden klanten achteraf.
Maar ook je gezondheid gaat er uiteindelijk onder lijden. Dat begint met een verstoorde werk-privébalans als je te veel hooi op je vork neemt. Die avonden en weekenden (over)werk kunnen echter ook leiden tot gezondheidsklachten, zoals een verstoorde nachtrust, stress en uiteindelijk zelfs een burn-out. 

Nee zeggen: waarom en hoe?

‘Nee’ durven zeggen is dus belangrijk en het heeft ook positieve kanten. Je komt zelfbewuster over (en dat schept vertrouwen), je dwingt respect af en je houdt zelf de regie over je leven en werk. In deze TED-talk vertelt Kenny Nguyen er meer over:

Online vind je allerlei tips om ‘nee’ te leren zeggen. Wil je oefenen? Dan mag je altijd contact met me opnemen (kan ik ook gelijk oefenen).

Is nee ook een antwoord?

Conclusie? Ja, nee is ook een antwoord. Dus ‘ja-knikker’, zeg eens nee! Al is het met slechts één letter meer soms een hele mond vol.

Over Michael Doove (een ja-knikker)

Ik help organisaties bij het ontdekken, vertellen en delen van hun goede verhaal over duurzaamheid en welzijn.